Dưỡng sinh trong mùa thu

"Ba tháng mùa thu là mùa mà vạn vật thành thục, thu hái."

(Khí trời đã mát, tiếng gió ào ào, khí đất heo hắt, vạn vật biến sắc)

Mọi người cần phải ngủ sớm, dậy sớm như gà (Sợ cảm phải sương lạnh cho nên ngủ sớm, muốn được yên tĩnh cho nên dậy sớm)

Trời hửng sáng thì thức dậy, trời tối thì đi ngủ, làm cho ý chí được yên tĩnh, để làm hòa hoãn cái ảnh hưởng của khí hậu heo hắt của mùa thu đối với nhân thể (Ý chí đã táo cấp mà hành động không cẩn thận thời giúp thêm cho sự heo hắt của khí mùa thu, cần thuận theo khí sát phạt để dưỡng sinh, làm cho khí được yên ổn, làm dịu bớt khí heo hắt của mùa thu).

Thu liễm thần khí, làm cho khí heo hắt của mùa thu được điều hòa (Thần không yên tĩnh thì dục vọng bốc lên, dục vọng bốc lên thì làm tổn thương đến hòa khí, hòa khí đã tổn thương thì thu khí không điều hòa, cho nên nói phải thu liễm thần khí để làm cho khí của mùa thu được điều hòa).

Đừng để ý chí tản mạn làm cho phế khí giữ được sự thanh tĩnh (Như thế là thuận với khí thu liễm của mùa thu).

Đây mới là phép dưỡng sinh thích ứng với cái lẽ điều dưỡng thu liễm của mùa thu, trái lại thì tổn đến phế mà sang đông thì sẽ sinh bệnh ỉa sống phân, làm cho năng lực thích ứng với khí tiềm tàng của mùa đông bị giảm sút (Trái lại là làm theo thời tiết của mùa hè thì tổn thương phế khí, mùa đông chủ thủy thì hành kim bị hại, cho nên bệnh phát về mùa đông. Trái với khí mùa thu thì tổn thương đến phế cho nên không đủ sức để thích ứng với cái khí bế tàng của mùa đông).

Nội kinh