Dưỡng sinh trong mùa xuân

"Ba tháng mùa xuân là mùa vạn vật nảy nở, sinh khí trong khoảng trời đất phát động, vạn vật đều có hiện tượng tươi tốt"

(Khí trời ấm áp, khí đất phát sinh, ấm áp và phát sinh cùng hợp với nhau cho nên vạn vật đều tốt tươi)

Ở con người nên ngủ muộn một tí, dậy sớm một tí, đi bách bộ trước sân, bỏ tóc xõa, nới dây nịch, mặc đồ rộng để cho ý chí tư tưởng phát sinh đầy đủ hoạt bát (Khí mùa xuân là đầu mối phát sinh ra vạn vật, cho nên bỏ tóc xõa, nới dây nịch, mặc đồ rộng để cho ý chí dễ phát sinh).

Tựa như vạn vật lúc sơ sinh, chỉ ưng để cho sinh trưởng mà không nên sát hại, chỉ ưng phát triển mà không nên làm tước đoạt, chỉ ưng khen thưởng mà không nên đánh đập. Đấy là phép dưỡng sinh để thích ứng với đạo lý dưỡng sinh của mùa xuân (Khí mùa xuân phát ra là khí sinh dưỡng, con người phải gìn giữ nuôi dưỡng để thuận với thiên thời)

Nếu như làm trái với lẽ trên thì sẽ làm hại can khí, đến mùa hè lại biến sinh ra bệnh hàn làm cho năng lực thích ứng của nhân thể đối với mùa hè bị giảm bớt (Làm trái là nói làm theo với thời lệnh mùa thu. Can tượng mộc, sinh ở mùa xuân, mùa xuân mà theo thời tiết của mùa thu thì can khí sẽ bị thương tổn. Mùa hè hỏa vượng thì mộc bị hại cho nên sinh bệnh về mùa hè. Mùa xuân sinh, mùa hè trưởng, trái với khí mùa xuân thì sẽ tổn can khí, cho nên không đủ năng lực để thích ứng với mùa hè).

NỘI KINH