Tam pháp trị bệnh

Đại thể việc trị bệnh có 3 phép: Mãnh trị, Khoan- mãnh kiêm trị, khoan trị.

Mãnh trị = trị bệnh cho mạnh: Nghĩa là khi bệnh mới phát, nguyên khí con người đang khỏe mạnh thì dùng đại tễ mà trị bệnh khứ tà cho mạnh để mau hết bệnh, chứ không chần chờ cho tà khí có thì giờ làm hại chính khí.

Khoan, mãnh kiêm trị = Trị bệnh vừa mạnh vừa khoan: Nghĩa là bệnh phát đã hơi lâu ngày, nguyên khí con người đã hơi giảm, mà bệnh thế đã có phần tăng, thì dùng thuốc trị bệnh khứ tà cũng phải mạnh tay, nhưng trong đó còn có mấy phần dưỡng chính cho nhẹ sức thuốc đi, chứ không chuyên một bề khứ tà mà bỏ phần dưỡng chính.

Khoan trị = Trị bệnh khoan khoan thong thả (khoan trị cũng như hoãn trị): Nghĩa là bệnh đã lâu ngày thì hẳn khí huyết đã suy kiệt, phải dùng những loại thuốc có tính chất bình hòa mà trị từ từ cho hết bệnh, đồng thời hồi phục nguyên khí, chứ không dùng thuốc kích thích hay công phạt lấy mau hết bệnh mà bỏ phần dưỡng sức được.

Đông y số điển - Định Ninh - LÊ ĐỨC THIẾP